[ ནང་དོན་གཙོ་བོ ] དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་ནང་དུ་རླུང་རྟའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཐོག་མའི་མཚོན་དོན་དངོས་ནི་བླ་ཡིན་ལ།རུས་རྒྱུད་ཚོ་ཁག་ཕན་ཚུན་གྱི་རྩོད་གླེང་དང་གཅིག་ཁོངས་བདག་དབང་ལ་བརྟེན་པའི་བྱ་རིམ་ཁྲོད་བླ་རྟེན་སྲོག་ཆགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་རླུང་རྟའི་རི་མོ་བྱུང་བ་དང་།སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕེལ་འགྱུར་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་རླུང་རྟའི་མཚོན་དོན་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་ཚུལ་སྐོར་ལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་ཡོད།
[ བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ ] བླ་རྟེན་སྲོག་ཆགས།རླུང་རྟ།དགྲ་བླ།ཆོས་ལུགས།དར་ལྕོགམཚོན་དོན།འཕེལ་འགྱུར།
གླེང་གཞི།
རླུང་རྟའི་བྱེད་སྒོ་ནི་བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་དུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་དམངས་སྲོལ་རིགས་ཤིག་ཡིན་ཏེ།རི་བོ་ཆེན་པོའི་རྩེ་དང་ཆུ་བོ་ཆེན་པོའི་འགྲམ།ཉག་ག་ཆེན་པོའི་དཀྱིལ་སོགས་སུ་དར་ཤིང་ངམ་དར་ལྡིང་ལ་རླུང་རྟའི་དར་ལྕོག་སྒྲོག་པ་དང་།དུད་ཁྱིམ་སོ་སོའི་ཁང་སྟེང་དུའང་དར་ལྕོག་བསྒྲེངས་ཡོད་པས་དར་ལྕོག་ཡོད་པའི་གྲོང་སྡེ་དང་།རི་ཆུ་ནགས་གསུམ་མཐོང་ན་ས་དེ་ནི་བོད་ཡུལ་དང་ཡང་ན་བོད་མི་ཡོད་པ་ཁ་ཚོད་བཅད་ཆོག་པ་ཞིག་དང་།ལྷ་གཉན་གཞི་བདག་ལ་བསང་ཕུད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་དུ་རླུང་རྟ་མཁའ་ལ་སྤུར་བ་ནི་དེར་འབྲེལ་གྱི་ཆོ་ག་གཙོ་བོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་མ་ཟད།ལམ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཉག་ག་མཐོ་སར་བརྒྱུད་འགྲོ་དུས་རྒྱུ་ཤོག་བུའི་སྟེང་དཔར་པའི་རླུང་རྟ་མཁའ་ལ་སྤུར་བ་ནི་བོད་མིའི་གོམས་གཤིས་སུ་ཆགས་ཡོད།དེང་སྐབས་བོད་པ་མང་ཆེ་བས་ཕྱི་དངོས་པོའི་ཆ་རྐྱེན་དང་བསྟུན་ནས་ཟམ་པ་ཆེ་ཆུང་དང་།གནས་རི།དགོན་པའི་ཉེ་འཁོར་སོགས་ལ་དར་རས་ཁ་དོག་སྣ་ལྔའི་རླུང་དར་སྣ་ཚོགས་འཕྱར་བཞིན་ཡོད་པ་དེས།བོད་ཡུལ་འདིར་ལྗོངས་རྒྱུར་ཕེབས་པའི་སྐུ་མགྲོན་རྣམས་ལ་མཛེས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲོ་སྣང་གསར་བ་ཞིག་ངམ་ཤུགས་སུ་སྟེར་གྱིན་ཡོད་པས།རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཚོས་རླུང་རྟ་ནི་བོད་མིའི་འཚོ་གནས་ཀྱི་བཞུར་རྒྱུན་དང་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་བའི་དམངས་སྲོལ་རིག་གནས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་མཐོང་ནས།དེའི་བྱུང་བརྗོད་ཐད་ལ་དཔྱད་ཞིབ་དང་བཞེད་དགོངས་མི་འདྲ་བའི་མཐའ་སྡོམ་འགའི་རང་ལུགས་བཀོད་ཡོད་པ་ལས།རྩ་བ་བོད་དང་གྱེས་པའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཞིང་ས་གཞན་ལ་ཕུགས་འདེད་བྱེད་པ་ནི།རྒྱ་ནག་པའི་འདས་མཆོད་ཀྱི་ཆོ་ག་སྒྲུབ་དུས་ཤོག་རྟ་བཟོས་ནས་ཚེ་འདས་ལ་རྫོང་བ་བྱེད་པའི་དམངས་སྲོལ་དེ་ལས་བྱུང་བར་འདོད་པ་དང་།ཁ་ཅིག་གིས་རླུང་རྟ་ནི་ཀུང་ཙེ་འཕྲུལ་རྒྱལ་གྱིས་གསར་གཏོད་གནང་བ་དང་།ཀོང་ཙེ་འཕྲུལ་རྒྱལ་ཞེས་པ་རྒྱ་ནག་གི་ཁུང་ཙི་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་བཀོད་དེ་རླུང་རྟའི་ཤེས་རིག་གི་ཁུངས་རྒྱ་ནག་ལ་གཏུགས་ཅི་ཐུབ་བྱས་ཡོད་ནའང་།སྔ་མའི་དགོངས་པ་དེའི་མཐའ་དཔྱད་ལ་རྟ་མཆོག་གི་གཟུགས་རིས་ཁོ་ནས་གྲུབ་མི་ནུས་ཏེ།ཆོ་ག་དེར་ཁང་བཟང་དང་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་འདྲ་གཟུགས་མང་པོ་བཟོས་ནས་འདས་རྫོང་བྱེད་པ་དེ་དག་དང་།དེ་མིན་མི་རིགས་གཞན་ནའང་སྒོ་ཕྱུགས་ལས་རྟ་མཆོག་ལ་བརྩི་མཐོང་བྱེད་པའི་རིག་གནས་དར་ཆེ་བ་རྣམས་དང་།རང་རྒྱལ་གྱི་ལི་སུའུ་རིགས(傈僳族)ཀྱི་གྲི་སྐས་དུས་སྟོན(刀杆节)ཞེས་མཐོ་ལ་རྨི༡༩.༦ཡོད་པའི་གྲི་སྐས་ལ་རྐང་རྗེན་དུ་འགོ་བ་དང་ཚ་རླབས་ཏུའུ་གྲངས༣༠༠ཡོད་པའི་མེ་ཕུང་ནང་རྐང་རྗེན་དུ་མཆོང་བའི་དམངས་སྲོལ་དེ་ནའང་།དུས་སྟོན་དུ་ཞུགས་མཁན་ཕོ་མོ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱབ་ལ“甲马”ཞེས་རས་དཀར་པོ་ཁ་གང་གྲུ་བཞི་མ་ཞིག་གི་སྟེང་དུ་མདའ་གསུམ་རྒྱབ་ལ་ཁུར་པའི་རྟ་མཆོག་གི་རི་མོ་ཡོད་པ་ཞིག་འདོགས་པ་ནི།དུས་སྟོན་དེར་འཇུག་པའི་ཡིད་ཆེས་དང་སྤོབས་པའི་མཚོན་དོན་ཡིན་པར་བཤད་པའང་རྟ་མཆོག་གི་གཟུགས་རིས་ཡིན་པས་རླུང་རྟའི་སྒྲུབ་བཤད་དུ་བཀོད་ན་བུ་གཅིག་ལ་ཕ་བརྒྱ་ཡོད་པའི་དཔེ་རུ་སོང་བ་མ་ཡིན་ནམ།
ཕྱི་མའི་མཐའ་དཔྱད་ལ་ཀོང་ཙེ་འཕྲུལ་རྒྱལ་ཞེས་པ་ནི་རྩིས་དང་ས་དཔྱད་སོགས་ལ་མཁས་པའི་སྔོན་བྱོན་མཁས་དབང་ཚད་མར་འཛིན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཀུན་ལ་གྲགས་ནའང་།སྔར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་གཞུང་རྣམས་སུ་ལ་ལས་རྒྱ་ནག་གི་ཡིན་ཚུལ་སོགས་བཤད་ཡོད་པ་ནི་ཀོང་ཙེ་དང་ཁུང་ཙི་ཞེས་མིང་གི་སྒྲ་ཉེ་བ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བཀོད་པ་ལས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཁུངས་ལུང་ཐུབ་པ་ཞིག་མེད་པ་འདྲ།ཀོང་ཙེ་འཕྲུལ་རྒྱལ་ནི་མི་མཇེད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་གནའ་སྔ་མོར་ཞང་ཞུང་ཞེས་བྱ་བ་དང་ད་ལྟ་བོད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུ་བ།བོན་ཀྱི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ཀྱི་དུས་སུ་འཁྲུངས་ཤིང་འགྲོ་དོན་རྒྱ་ཆེར་མཛད་པའི་མཁས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།ཁོང་གི་ཡབ་ཡུམ་དང་མཛད་འཕྲིན་བཅས་ཞིབ་མོར《མདོ་དྲི་མེད་གཟི་བརྗིད》དང་《མདོ་གཟེར་མིག》སོགས་བོན་གཞུང་ན་གསུངས་ཡོད་པ་དེའོ།།
གཞན་ཡང་རྒྱ་གར་དང་བལ་བོའི་ས་ཆར་ཆོས་རྒྱལ་མྱ་ངན་མེད(སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི༢༦༨-༢༣༢)ཀྱི་སྐུ་དུས་སུ་བཟོས་པའི་རྡོའི་ཀ་བ་འགའ་ཞིག་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེར།ཀ་བའི་སྟེང་དུ་ཆོས་རྒྱལ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་བཀའ་ཡིག་བརྐོས་ཡོད་པར་མ་ཟད།ད་དུང་གླང་ཆེན་དང་།རྟ།བ་གླང་།སེང་གེ་བཅས་ཀྱི་སྲོག་ཆགས་བཞི་བརྐོས་ཡོད་པ་དང་།སྲོག་ཆགས་དེ་བཞི་ནི་ཕྱོགས་བཞིའི་རྒྱལ་ཕྲན་གྱི་མཚོན་བྱེད་ཡིན་ཞིང་བོད་ཀྱི་རླུང་རྟའི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱང་དེ་ཡིན་ཞེས་ཕུགས་འདེད་བྱེད་པ་ནི།སྲོག་ཆགས་བཞི་བོ་དེའི་རི་མོ་རླུང་རྟ་སྡེ་བཞི་དང་འདྲ་བ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ཡང་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ།དེ་དང་ཕྱོགས་འདྲ་བ་མི་ལའི་གསུང་མགུར་མཛོད་ནག་མ་ལས།དེར་དེ་ནུབ་མི་ལའི་རྨི་ལམ་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་ཀ་བ་ཆེན་པོ་བཞི་བཙུགས།དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་སེང་གེ་མཆོང་བ་དང་།སྟག་མོ་ངར་བ་དང་།ཁྱུང་ཆེན་འཕུར་བ་དང་།རྒོད་པོ་ལྡིང་བ་རྣམས་བྱུང་སྟེ།ཞེས་པའི་རྨི་ལམ་གྱི་དོན་ནི་མར་བ་ལོ་ཙཱ་བའི་ཐུགས་སྲས་བུ་ཆེན་བཞི་ཡིས་བཀའ་གདམས་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྤེལ་ཞིང་རྒྱས་པའི་བརྡ་མཐོང་བ་རྣམ་ཐར་དུ་གསུངས་པའང་རླུང་རྟ་སྡེ་བཞི་དང་འདྲ་བའི་སྲོག་ཆགས་བཞི་ཡོད་པས་སོ།དེའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཙམ་འདྲ་བ་ཀུན་ལ་ཡོད།ཐམས་ཅད་འདྲ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་ཅེས་པའི་དཔེ་ལྟར་རླུང་རྟ་སྡེ་བཞིའི་རི་མོ་དང་དེའི་མཚོན་དོན་གྱི་རིག་གནས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་མི་བྱེད་པར་རི་མོའི་འདྲ་གཟུགས་ཙམ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་བཤད་ན་དོན་དངོས་ལ་གསལ་ཁ་འབྱིན་མི་ནུས་པས།ཡ་ཐོག་བོད་མིའི་བསམ་བློ་དང་རིག་གནས་ལས་བླངས་ཏེ་རླུང་རྟའི་ཤེས་རིག་གི་བྱུང་འཕེལ་སྐོར་གླེང་བར་འདོད་པ་ལ།