ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ།>དཔྱད་གཏམ།

ངོ་མཚར་བའི་ཞལ་གསུང་།༼ ཁག་གསུམ་པ། ༽

2016-01-20 སྐྱ་བོ།
        ལྔ་བ། གཞན་གྱི་འདོད་ཚུལ།
        ཧའོ་ཁེན་གྱི་གཏམ་དེ་དག་ཁྱབ་རྗེས། འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་གྲགས་འགུལ་ཆེན་པོ་བྱུང་། བརྗོད་གཞི་དེ་དག་ལ་ཚན་རིག་གི་རྟོག་བཟོའི་ཆ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་དུས་ཐུང་ངུའི་ནང་བསྟུད་མར་སྤེལ་བ། དེ་མིན་ཧའོ་ཁེན་ཁོང་ལ་ཡང་ཐོབ་ཐང་ཡང་དམིགས་བསལ་བ་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱིས་རྐྱེན་པས་དེ་མ་ཉིད་དུ་ཀུན་གྱི་གླེང་ཕྱོགས་ཤིག་དང་དོ་སྣང་བྱེད་སར་གྱུར། སྨྱན་ལམ་ཁག་གིས་འུར་ཅིང་སྐྱེ་བོ་དག་གིས་ཡང་ཡང་བཟླས་པས་ཧའོ་ཁེན་ཞེས་པའི་མིང་དེ་རྫིག་ཉམས་དོད་ལ་དབང་ཐང་ཆེ་བ་ལྟ་བུར་གྱུར། ཚན་རིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲེལ་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་བྱས་པ་དང་། ཆོས་ལུགས་པའི་སྡེ་ནས་ཚུར་སྣང་དྲག་པོ་བྱུང་བ། དངོས་ཁམས་རིག་པར་དགའ་མཁན་དང་UFO(གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་དག་གི་ཞོན་པའམ་མཁའ་གྲུ)ལ་དགའ་མཁན་ཚོས་ཤུགས་ཆེན་པོས་སྤུར་བས་དོན་དེའང་ཅི་ཡིན་འདི་ཡིན་མི་ཤེས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར། 
        ཧའོ་ཁེན་གྱིས“གོ་ལ་གཞན་དུ་འཚོ་བའི་སེམས་ཅན་དག་ཕར་བཙལ་མི་རུང”ཞེས་ཉེན་བརྡ་བརྒྱབ་ཅིང་། ཏག་ཏག་དེའི་སྔོན་དུ། ཨ་རིའི་མཁའ་སྐྱོད་ལས་ཁུངས་དང་རྩ་འཛུགས་གཞན་འགའ་ཞིག་གིས་སྟོང་བའི་དབྱིངས་སུ་བརྡ་མང་པོ་བསྐྱལ་ནས་གོ་ལ་གཞན་དུ་འཚོ་བའི་སེམས་ཅན་དག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱ་རྩིས་བྱས་པ་རེད། 
        “འཛམ་གླིང་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་འཚོལ་བ”(མཆན། ༧ འདིའི་མིང་ཆ་ཚང་ལ་The Search for  Extra-Terrestrial Intelligenceཟེར་ཅིང་བསྡུས་ནSETIཞེས་འབོད)ཞེས་པའི་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་གཙོ་བོའི་གྲས་ཏེ་མཁའ་དཔྱ ད་རིག་པ་བ་སེ་ཟི་ཤོ་སི་ཐག(Seth Shostak)གིས་གསུང་བ་ལྟར་ན། ཧའོ་ཁེན་གྱིས་ཉེན་བརྡ་བརྒྱབ་པའི་མཐུ་ཡིས་གོ་ལ་གཞན་དུ་འཚོ་བའི་སེམས་ཅན་འཚོལ་བཞིན་པའི་མཁའ་དཔྱད་རིག་པ་ཉུང་ངུའི་ཁྲོད་དུ་ལོ་ངོ་གསུམ་རིང་རྩོད་པ་ཤོར་ཅིང་། དེ་ནི་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་ལ་བྱོལ་ཕྱིར། མཁའ་དཔྱ ད་རིག་པ་བ་ཚོས་སྟོང་ཁམས་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པའི་བརྡ་འཕྲིན་སྐྱེལ་མཚམས་འཇོག་དགོས་མིན་གྱི་སྐོར་རེད། 
        ཨ་རིའི་མཁའ་སྐྱོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མཁའ་དབྱིངས་སྐྱེ་ཁམས་རིག་པ་བ་མ་རེས་ཝོ་ཡེ་ཐེ་ཁི(Mary Voytek)ཡིས་གསུང་བ་ལྟར་ན། ཧའོ་ཁེན་གྱིས་གསུང་བའི་དོན་དེའི་སྐོར་ནས་མཁའ་དཔྱ ད་རིག་པ་བ་ཚོའི་ཁྲོད་དུ་ནམ་ཡང་ལྟ་ཚུལ་མི་མཐུན་པ་ཡོད་ཅིང་། འགའ་ཞིག་གིས་ཟེར་ན། “སྟོང་ཁམས་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་བརྡ་སྐྱེལ་བ་ནི་ནགས་ནང་ནས་ཀི་བཏབ་པ་འདྲ་བས་ཐབས་ཡག་པོ་ཞིག་ཡིན་མིན་མ་ངེས་པ”དང་། ཡང་འགའ་ཞིག་གིས་དེ་ལ“དེས་ན་ངེད་ཅག་ནམ་ཡང་ཕ་བོང་གི་ཕག་ཏུ་ཡིབ་ནས་སྡོད་དགོས་པ་ཡིན་ནམ”ཞེས་རྒོལ་བར་བྱེད། 
        ལོ་༢༠ཡས་མས་ཀྱི་ཡར་སྔོན་དུ། ཨ་རིའི་མཁའ་སྐྱོད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཆེད་དུ་དོན་དེའི་སྐོར་ནས་ཚོགས་འདུ་བསྡུས་ཏེ་བགྲོ་གླེང་བྱས་མྱོང་བ་རེད། ཨ་རིའི་མཁའ་སྐྱོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དེ་སྔའི་ཇོན་སིན་མཁའ་སྐྱོད་ལྟེ་གནས་ཀྱི་འགན་འཛིན་པ་ཁི་རི་སི་ཐོ་ཧྥིར་ཁི་ར་ཧྥུ་ཐི(Christopher Kraft)ལགས་ཀྱིས་གསུང་བ་ལྟར་ན། སྐབས་དེར་ཆེད་མཁས་པ་མང་དག་ཅིག་གིས་གོ་ལ་གཞན་དུ་འཚོ་བའི་སེམས་ཅན་ཕར་བཙལ་བ་དེར་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ལྟ་ཚུལ་བཏོན་པ་རེད།
        དེ་ལྟ་ནའང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་རིང་ལ། ཚོགས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་གོ་ལ་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་བསམ་བཞིན་དུ་བརྡ་མང་པོ་བསྐྱལ་བ་རེད། དེ་དག་ལས་ཆེས་གྲགས་ཆེ་བ་ནི་༡༩༧༤ལོར་ཕོའོ་ཐའོ་རེའུ་ཁའོ(Puerto Rico)ཡི་ཨ་རི་སི་བྷོ་གནམ་དཔྱད་ཁང(Arecibo Observatory)གིས་སྐར་མ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་རྒྱང་སྲིང་བྱས་པ་དེ་རེད། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་མཁའ་སྐྱོད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རུ་འདྲེན་པ་བཅུ་བ(Pioneer 10)དང་། རུ་འདྲེན་པ་བཅུ་གཅིག་པ།(Pioneer 11) མཚོ་འགྲུལ་བ་དང་པོ།(Voyagar 1) མཚོ་འགྲུལ་བ་གཉིས་པ།(Voyagar 2)བཅས་འཚོལ་ཞིབ་ཐིག་ལེན་གྱི་འཕྲུལ་འཁོར་བཞི་བར་སྣང་ལ་བཏང་བ་དང་། དེ་དག་རེ་རེའི་ནང་དུ་མིའི་རིགས་ཀྱིས་གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་ལ་བསྐུར་བའི་སྐད་སྣ་ཚོགས་སྒྲར་བླངས་ཏེ་བཅུག་པར་མ་ཟད། ཁོ་ཚོར་འཚམས་འདྲི་བྱས་ཤིང་ཇི་ལྟར་སའི་གོ་ལའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོང་ཚུལ་ཡང་གསལ་བོར་བཤད་པ་རེད། 
        སི་ཐེ་ཧྥེན་ཧའོ་ཁེན་མཆོག་གི“འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པོ་གཉིས་བར་དུ་འབྲེལ་བ་མི་འདུག”ཅེས་པའི་གཏམ་བརྗོད་དེར་ཆོས་ལུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁ་རུབ་བརྒྱབ་སྟེ་དྲག་ཏུ་རྒོལ་བར་བྱས།
        དབྱིན་ཇི་རུ། ཡེ་ཤུ་བ་དང་། གནམ་བདག་པ། ཇེའུ་བ། ཁ་ཆེ་བ་བཅས་ཆོས་ལུགས་ཁག་གི་དབུ་ཁྲིད་ཚོ་ཕན་ཚུན་གྱི་རྒྱབ་དཔུང་དུ་ལངས།
        ཆོས་དཔོན་ཆེན་མོ་རོ་ཝན་ཝེ་ལམ་སི(Rowan Williams)ན་རེ། “ཧའོ་ཁེན་གྱིས་བརྡ་དོན་གཉིས་བསྲེས་ཏེ་ཉོག་པར་བཏང་འདུག ལྷ་ལ་དད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གཟུགས་དང་གཟུགས་བར་གྱི་སྟོང་ཆ་གསབ་ཕྱིར་མིན་པར་བླ་ན་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཅིག་ལ་ཡིད་ཆེས་ཕྱིར་ཡིན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལས་དང་བྱ་བ་ཡོད་དོ་ཅོག་མཐར་དེད་ན་ཤེས་རབ་དེ་ལ་གཞི་བཅོལ་དགོས་པས་ཡིན། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཚེ་མངོན་སུམ་གྱི་མཐོང་སྣང་དུ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་ཤེས་ཐབས་མེད་ལ། དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ལས་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་རྟོགས་ཐབས་མེད།”
        དབྱིན་ཇིའི་ཇེའུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དབུ་བཞུགས་ཆོས་དཔོན་དང་ར་བྷེའི་མཚན་ཐོབ་ཅན་རྗ་ནུ་སན་ས་ཁི་སིས(Jonathan Sacks) ཀྱང《དུས་བབ་ཚགས་པར》དུ་རྩོམ་ཡིག་བྲིས་ཏེ་《དམ་པའི་གསུང་རབ》ནི་འཇིག་རྟེན་ཇི་ལྟར་ཆགས་པའི་སྐོར་ཙམ་འགྲེལ་བར་ཕྱོགས་མེད་པས་ཚན་རིག་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་གཉིས་བསྲེ་མི་རུང་བར་བཤད་པ་དང་། ཧའོ་ཁེན་གྱིས་དེ་གཉིས་ཡར་སྲེ་མར་སྲེ་བྱས་པར་གསུངས།
        རོམ་གྱི་གནམ་བདག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་དཔོན་ཝེན་སུན་ཐི་ནཱེ་ཁུལ་སི(Vincent Nichols)ཡིས་ཀྱང་དེ་མ་ཉིད་དུ་ར་བྷེའི་གཏམ་བརྗོད་དེར་མོས་མཐུན་ཡོད་པའི་ལྟ་ཚུལ་བཏོན་པ་དང་། ཁོང་གིས་ཀྱང་བདུན་ཕྲག་རྗེས་མའི་ནང་དུ《དུས་བབ་ཚགས་པར》དུ་རྩོམ་ཡིག་བྲིས་ཏེ་ཧའོ་ཁེན་གྱི་ལྟ་བར་དགག་རྒྱུ་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད།
        དེ་མིན་དབྱིན་ཇིའི་ཁ་ཆེའི་ཆོས་ལུགས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་མོ་གྷ་ར་ཡིས་ཀྱང“འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཞི་གྲུབ་པ་དེ་ཁོ་ནས་ཀྱང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་བསྒྲུབ་ཐུབ”ཅེས་ཧའོ་ཁེན་ལ་དགག་པ་བརྒྱབ།
        རྩོད་གཞི་དེ་དེ་མ་ཉིད་དུ་ཨ་རིའི་ཕྱོགས་སུ་མཆེད། ཡེལ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་ཆོས་ལུགས་སློབ་གླིང་གི་སློབ་དཔོན་དང་དངོས་ལུགས་སློབ་གླིང་གི་འཇིག་རྟེན་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཆེད་དུ་འདུ་ཚོགས་ཤིག་བསྡུས་ཏེ་དེང་རབས་ཀྱི་སྲིད་པའི་རིག་པ་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དཀའ་གནད་ཁག་དང་འབྲེལ་ནས་བགྲོ་གླེང་བྱས།
        དེ་དང་ཆབས་ཅིག ལྷ་མེད་སྨྲ་བ་དག་གིས་ནི་ཧའོ་ཁེན་གྱི་བསྒྲགས་གཏམ་དེ་དར་ཆར་བཟུང་ནས་དགའ་བའི་འབོད་སྒྲ་བསྒྲགས། དབྱིན་ཇིའི་ལྷ་མེད་སྨྲ་བའི་ཚན་རིག་པ་རི་ཆར་རྡི་རྡོ་ཁེན་ཟི(Richard Dawkins)གྱིས་ཧའོ་ཁེན་གྱི་ཕྱོགས་ནས་ལངས་ཏེ“དེ་སྔ་ཏར་ཝུན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པོ་སྐྱེ་ཁམས་རིག་པ་ནས་བས་མཐར་བསྐྲད་པ་དང་། དེང་འདིར་ཧའོ་ཁེན་གྱིས་དངོས་ཁམས་རིག་པ་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བྱས་སོང”ཞེས་སྨྲས།
        དེ་ལྟར་ཆོས་ལུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཧའོ་ཁེན་ཁ་རུབ་བྱེད་བཞིན་པའི་སྒང་ལ། ཟླ་བ་༩བའི་ཚེས་༡༠ཉིན་ཁོང་གིས་CNNལ་བཅར་འདྲི་བྱེད་བཅུག་པ་དང་། སྔར་བཞིན་ཁོང་རང་གི་ལྟ་བ་ཨ་འཐས་སུ་བཟུང་སྟེ“གཅིག་བྱས་ན་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པོ་ཟེར་བ་ཡོད་དུ་ཆུགས་ཀྱང་ཚན་རིག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལ་དེའི་བྱེད་པོ་ཞིག་མི་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཙལ་མི་ཆོག་པ་རེད”ཅེས་གསུངས།
        ཁོང་གི་ལྟ་ཚུལ་དེ་ལ་རིག་གཞུང་སྨྲ་བའི་སྡེ་ནས་དེ་ནི་ལྟ་ཚུལ་གསར་བ་ཞིག་མིན་པར་ཀུན་གྱི་མིག་ཁ་དཀྲི་བ་ཙམ་རེད་ཅེས་ཟེར་མཁན་བྱུང་། གང་ལྟར་ཁོང་ལ་དོ་སྣང་མི་བྱེད་མཁན་དང་། ཁྱད་གསོད་བྱེད་མཁན། དགག་པ་གཏོང་མཁན། རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གང་ཡིན་ཡང་ཁོང་གིས་དཔེ་དེབ་དང་བརྙན་འཕྲིན། ཚགས་པར། དྲ་བ་སོགས་སྨྱན་བྱེད་སྣ་ཚོགས་བརྒྱུད་དེ་མི་མང་འུར་ཆི་ལེར་བཞག་པ་ནི་སུས་ཀྱང་ཁས་ལེན་པ་རེད།
        དྲུག་པ། ཧ་ལས་ཤིང་ཧོན་འཐོར་དགོས་པའི་དངོས་དོན་འགའ་ཞིག
        ཧའོ་ཁེན་གྱི་བཞེད་པ་དང་ཞལ་གསུང་དེ་དག་ནི་ཚན་རིག་འཕྲུལ་སྣང་གི་སྒྲུང་དང་གློག་བརྙན་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་དེ་སྔ་ནས་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཤིན་ཏུ་ཡ་མཚར་བ་དང་མིག་ཡིད་འཕྲོག་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་རེད། བརྩམས་ཆོས་དེ་དག་གིས་སྒྲོ་འདོགས་བྱས་པའི་མཐུ་ལས་མ་འོངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དེ་ངེད་ཅག་དང་ཤིན་ཏུ་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད་ཅིང་། ཕྱིས་སུ་དོན་ཅི་ཞིག་བྱུང་ནའང་ཤིན་ཏུ་གསར་བ་དང་མི་སྲིད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་མི་སྲིད། ཡིན་ནའང་ཧའོ་ཁེན་གྱིས་སྒྱུ་རྩལ་བརྩམས་ཆོས་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ལྷག་པར་མི་རྣམས་ཀྱི་དང་བ་དབང་མེད་དུ་འདྲེན་དོན་ནི། ཁོང་ཉིད་འཛམ་གླིང་སྒང་ལ་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི་ཚན་རིག་པ་ཞིག་ཡིན་པས་རེད། དེ་བས་ཁོང་ནི་སྤྱིར་བཏང་གི་རྩོམ་པ་པོ་དང་། གློག་བརྙན་གྱི་འཁྲབ་གཞུང་རྩོམ་མཁན། འཁྲབ་ཁྲིད་པ་བཅས་དང་མི་འདྲ་བ་རེད།
        དེས་ན་དོན་དངོས་སུ་ཁོང་གིས་གསུང་བ་དེར་ཁུངས་ཡོད་དམ་མེད་པ་དང་། ཁེ་དང་མཚན་སྙན་གཉིས་ཀ་ཡོད་པའི་ཚན་རིག་པ་ཞིག་གིས་དགུང་ལོ་མཐོན་པོ་ཆགས་པའི་སྐབས་སུ་དེ་འདྲ་གསུང་དོན་གང་ཡིན་པ། དེ་འདྲའི་ལུང་བསྟན་ལྟ་བུའི་ཚིག་སྒོར་ཕྱུང་བ་ལ་ཉེན་ཁ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་རེད་ཅེ་ན། ལོ་འདི་གར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བྱུང་བའི་རང་བྱུང་གི་འཇིགས་པ་དང་། ཧའོ་ཁེན་གྱི་ཧ་ལས་དགོས་པའི་ཞལ་གསུང་དག་ལ་ཚུར་སྣང་ལན་མང་བྱུང་བ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་འབྲེལ་བ་མཚར་བོ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་རེད། དེའི་སྐོར་ནས་དཔེ་འགའ་དྲངས་ཏེ་གསལ་པོར་བཤད་ན། 
        མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མཁའ་དབྱིངས་ཕྱི་འབྲེལ་དཔོན་རིགས་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོད་ཉོག 
        དབྱིན་ཇིའི《ཉིན་རེའི་གློག་འཕྲིན་ཚགས་ཤོག》གྱིས་འདི་འདྲའི་གསར་འཕྲིན་ཞིག་སྤེལ། ༢༠༡༠ལོའི་ཟླ་༩བའི་ཚེས་༢༦ཉིན། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་སུ“གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་ནམ་ཕྱི་སྐར་བའི་འབྲེལ་ལམ་ལས་ཁུངས”ཞེས་པ་བཙུགས་པར་མ་ཟད། ཕྱིའི་མཁའ་དབྱིངས་བྱ་བའི་གཞུང་ལས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་པ་བསྐོས་ཤིང་། མ་ལེ་ཞེ་ཡའི་དངོས་ཁམས་རིག་པ་བ་མ་ཟི་ལན་ཨོ་ཟི་མན(Mazlan Othman)ལགས་ཕྱི་སྐར་གཞུང་ཚབ་དུ་བསྐོས་ཏེ་གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་སའི་གོ་ལར་བསུ་བའི་ལས་འགན་འཁུར་དུ་བཅུག ཚན་རིག་འཕྲུལ་སྣང་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་སྤེལ་རྗེས། ཡུལ་གྲུ་སོ་སོའི་གསར་འགྱུར་སྨྱན་བྱེད་ཁག་གིས་དེ་མ་ཐག་བརྒྱུད་འགོད་བྱས་པ་དང་། འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཚོ་སྤྲོ་བས་མྱོས།
        ཡིན་ནའང་གསར་འཕྲིན་དེ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་བདེན་པ་མིན་པ་དང་། ཕྱི་སྐར་གཞུང་ཚབ་ཀྱི་ལས་མིའང་བསྐོས་མེད་པར་བཤད། ཨོ་ཟི་མན་མོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་གསར་སྨྱན་གྱི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་བྱེད་སྐབས་དེ་ནི་སེམས་བྲོད་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་ཡང་དེ་འདྲའི་ལས་གནས་ཤིག་མེད་ཚུལ་གླེང་། འོན་ཀྱང་མོས་མོ་རང་བདུན་ཕྲག་རྗེས་མའི་ནང་དུ་གོང་མའི་སློབ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཚོགས་ཤིག་ལ་ཞུགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་གླེང་གཞི་ནི“སའི་གོ་ལ་དང་ཉེ་བའི་རྒྱུ་སྐར་ཆུང་ངུས་སའི་གོ་ལར་རྡུང་ཐུག་བརྒྱབ་ཚེ་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་པ”དེ་ཡིན་པ་གསལ་བོར་བཤད། 
        ཕྱི་སྐར་གཞུང་ཚབ་བསྐོས་པའི་གསར་འཕྲིན་དེ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་དང་། དེ་ནི་རྒྱུ་མེད་ཁུངས་མེད་ཅིག་རེད་དམ། དེའང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་པ་ཞིག་གིས་དེ་ལ་ཁུངས་ཕྲན་ཙམ་མེད་པར་བཤད་ནའང་དེ་ཉིད་གསར་འགྱུར་སྨྱན་བྱེད་ཁག་གིས་བརྒྱུད་སྤེལ་དང་བསྐྱར་སྤེལ་ལན་དུ་མར་བྱས་ཏེ་ཀློག་མཁན་མང་པོས་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། དེས་ན་གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་དག་དངོས་སུ་སའི་གོ་ལར་ཡོང་སྲིད་པ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་དོན་དེས་མིའི་རིགས་ཀྱིས་མི་རིང་བར་འབྱུང་སྲིད་པའི་སྟོང་ཁམས་ཆེན་པོའི་ཤེས་རིག་གི་གདོང་གཏུག་སྐོར་ལ་བསྐྱར་དུ་བསམ་གཞིགས་གཏང་དགོས་པ་མཚོན་པ་ཡིན
        ཨ་རིའི་མཁའ་དམག་གི་གསང་བ་ཕྱིར་གྱར་བའི་དོན་རྐྱེན། 
        གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་དང་UFOནི་དངོས་སུ་ཡོད་པའམ་དེ་དག་སའི་གོ་ལར་ཡོང་མྱོང་ཡོད་མེད་ཀྱི་དོན་དེ་ནི་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་གིས་དམ་པོར་བསྡམས་པའི་དམག་དོན་གྱི་གསང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། དེ་ལྟ་ནའང་། ༢༠༡༠ལོའི་ཟླ་༩བའི་ཚེས་༢༧ཉིན། ཨ་རིའི་མཁའ་དམག་གི་སྔར་གྱི་དམག་མི་བདུན་གྱིས་གསང་རྒྱ་དེ་དང་འགལ་བར་བྱས་ཏེ། ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཞིན་ཐོན་ནས་གསར་འགྱུར་འགྲེམ་གཏོང་གི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་བསྡུས་ནས་ལོ་ངོ་བཅུའི་རིང་གི་ལྷིང་འཇགས་ཡོངས་སུ་གཏོར་ཅིང་། ཁོ་ཚོས་་དེ་སྔ་ཕྱི་སྐར་གྱིUFOལ་ཐབས་ལམ་གསུམ་པ་བརྒྱུད་དེ་འཕྲད་པའི་གནས་ཚུལ་ཕྱིར་བསྒྲགས་པར་མ་ཟད་ཁུངས་བཙུན་པའི་བདེན་དཔང་ཡང་བསྟན། ཁོ་ཚོས་བཤད་པ་ལྟར་ན། UFOནི་དུས་རྟག་པར་ཨ་རིའི་དམག་དཔུང་གི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆའི་ལྟེ་བར་བཅར་གྱིན་ཡོད་པ་དང་། ཁོ་ཚོས་གསང་བའི་སྒོ་ནས་རྡུལ་ཕྲན་འཕུར་མདའི་མ་ལག་ལ་རྒོལ་བས་སྐབས་ཤིག་རིང་རྡུལ་ཕྲན་འཕུར་མདའ་དེ་དག་བེད་མེད་པ་དང་ནུས་པ་ཉམས་པར་བཏང་མྱོང་བ་རེད། ཁོ་ཚོས་བསམ་ན་སའི་གོ་ལའི་སྟེང་དུ་གོ་ལ་གཞན་ནས་ཡོང་བའི་སེམས་ཅན་དག་སླེབས་ཡོད་པས་སྲིད་གཞུང་གིས་གནས་ཚུལ་དེ་མི་སྦེད་མི་འཆབ་པར་ཀུན་ལ་བསྒྲགས་པའི་རེ་བའང་ཞུས།
        UFOདང་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆའི་འབྲེལ་བའི་སྐོར་གྱི་ཞིབ་འཇུག་པ་ཧཱ་སི་ཐེན་སི་ལགས་ན་རེ། “ཁོ་བོའང་སྐུ་ཞབས་དེ་ཚོ(གསང་བ་ཕྱི་ལ་སྒྲོག་མཁན་གྱི་དམག་མི་དེ་ཚོ)དང་འདྲ་བར་རྒྱུ་སྐར་གཞན་ནས་འོང་བའི་སེམས་ཅན་དག་དེ་སྔ་སའི་གོ་ལར་སླེབས་མྱོང་བར་ཡིད་ཆེས། རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་མི་ཤེས་མོད། ཁོ་ཚོ་ནི་འཛམ་གླིང་འཁྲུག་ཆེན་གཉིས་པ་མཇུག་རྫོགས་དུས་སུ་མགོ་བརྩམས་པའི་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆའི་འགྲན་རྩོད་དེ་ལ་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོ་འདུག ཁོ་ཚོས་ཉིང་རྡུལ་མཚོན་ཆ་དེ་དག་ལ་སྐབས་སྐབས་སུ་བཟོ་བཅོས་བྱེད་པ་དང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོ་ཚོའི་འདོད་འདུན་སྟོན་པར་བྱེད”
        ཁོང་གིས་ད་དུང་ཨ་རིའི་དམག་ནང་གི་ལས་ཀ་བ་༢༠ལྷག་གིས་དོན་དེ་བདེན་པ་ཡིན་པར་སྨྲས་པའི་སྐོར་གསུང་བ་དང་། ༡༩༦༦ལོར་མེ་ནོ་ཐི་ཟེར་བའི་དམག་སྒར་ནས་UFOཞིག་དེ་གར་བརྒྱུད་ནས་འཕུར་ཅིང་། རང་དབང་མེད་པར་དེ་གའི་འཕུར་མདའ་དག་གི་སྒོ་ཕྱེ་སྟེ་འཕེན་རྩིས་བྱེད་པར་གྱུར། སྐབས་དེར་དམག་དཔོན་དག་ཀྱང་སེམས་ཤིན་ཏུ་འཚབ་ནས་དེ་དག་གི་མ་ལག་བསྐྱར་དུ་བཅོས་སྒྲིག་མི་བྱེད་ཀ་མེད་བྱུང་བ་རེད། 
        ཡིན་ནའང་ཕྱི་སྐར་བ་དེ་དག་གི་དམིགས་ཡུལ་ཅི་ཞིག་ཡིན་པའི་སྐོར་ལ། ཨ་རིའི་དེ་སྔའི་མཁའ་དམག་གི་དམག་དཔོན་དང་འཕུར་མདའི་འགན་འཁུར་བའི་གྲས་ཏེ། རོ་བྷོ་ཊི་སལ་སི་ལགས་ཀྱིས། “ཁོ་ཚོས་ངེད་ཅག་གི་མཚོན་ཆར་གཏོར་བརླག་ཆེན་པོ་བྱེད་ཐུབ་ལ། ཐ་ན་གཏན་དུ་བེད་མེད་པའང་བྱ་ཐུབ་མོད། ཁོ་ཚོས་དེ་ལྟར་བྱས་མ་སོང་། དེ་ལ་བསམ་ན་ཁོ་ཚོར་ངེད་ཅག་ལ་གནོད་པ་གཏོང་བའི་བསམ་པ་མེད་པ་འདྲ”ཞེས་གསུང་།
        ཉོའུ་ཟི་ལན་ཊིའི་དམག་གིས་UFOསྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་ཀུན་ལ་བསྟན་པ།
        ༢༠༡༠ལོའི་ཟླ་༡༢པའི་ཚེས་༢༢ཉིན། ཉོའུ་ཟི་ལན་ཊིའི་དམག་གིས་གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་དང་UFOསྐོར་གྱི་གསང་བའི་ཡིག་ཆ་བརྒྱ་ལྷག་ཀུན་གྱི་མཐོང་ལམ་དུ་བཀྲམས་པ་དང་དེ་ལ་ཤོག་གྲངས་སྟོང་གཉིས་ལྷག་ཡོད་ཅིང་དེའི་ནང་དུ་UFOཡི་རི་མོ་ལག་བྲིས་མ་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ལ། འགའ་ཞིག་ནི་ཕྱི་སྐར་བ་དེ་ཚོས་དངོས་སུ་བྲིས་པར་བཤད།
        ཡིག་ཆ་དེ་དག་ནི་༡༩༥༢ལོ་ནས་༢༠༠༩ལོའི་བར་གྱི་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ཁྲོད་དུ་གཟུགས་དབྱིབས་མི་དང་འདྲ་བའི་སེམས་ཅན་གཞན་ཏེ་མགོ་ལ་རྨོག་གྱོན་ཞིང་གདོང་ཁེབས་བརྒྱབ་པ་འགའ་ཞིག་གི་རི་མོ་ཡོད་པ་དང་། དེ་མིན་གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་སའི་གོ་ལར་ཡོང་སྐབས་ཤུལ་ཏུ་བཞག་པའི་ཡི་གེའང་ཡོད་པ་རེད། 
        དེ་བཞིན་དུ་མི་མང་པོས་ཁ་མཐུན་པར་མཐོང་བར་བཤད་པའི་UFOཡི་དོན་རྐྱེན་ཞིག་སྟེ། ༡༩༧༨ལོའི་ལོར་ཉོའུ་ཟི་ལན་གྱི་ཁེ་ཁོ་རཱ་གླིང་ཕྲན་གྱི་UFOདོན་རྐྱེན་སྐོར་ཡང་ཡིག་ཆ་དེ་དག་གི་ནང་ལ་མང་པོ་ཞིག་བཀོད་འདུག
        མདོར་ན་གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་སྐོར་གྱི་གསང་བའི་ཡིག་ཆ་ཕྱིར་སྟོན་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་ཉོའུ་ཟི་ལན་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྔ་དབྱིན་ཇི་དང་། ཧྥ་རན་སི། སུའེ་ཏེན། ཏན་མེག ཨི་ཊ་ལི། ཨེར་ལན། ཕོ་ཆི་གྷུལ། ནོར་ཝེ། ཨ་རི། མེ་ཁི་སི་ཁོ། ཕུ་རོ། ཆི་ལི། ཨུ་རུ་སི་སོགས་ཡུལ་གྲུ་མང་པོ་ཞིག་གིས་སྔ་གཞུག་ཏུ་གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་དང་འབྲེལ་བའི་གསང་ཡིག་མང་པོ་ཕྱིར་བསྟན་པ་རེད། 
        དེ་དག་ལས་གོ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་ཕྱིར་སྟོན་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྔ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ཏེ། ཨ་རིའི་ “བྱང་ཨ་རིའི་མཁའ་ཟོན་མཉམ་འབྲེལ་དམག་སྤྱིའི་སྡེ་ཁག”གྱིས་དེའི་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་ཁྲི་ལྔ་ལྷག་དང་། ཨ་རིའི་མཁའ་དམག་གི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་དེའི་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་ཁྲི་གཅིག་དང་སྟོང་གསུམ་ལྷག་ད་དུང་ཡང་ཕྱིར་བསྟན་མེད་པར་གྲགས། 
        མཚམས་མི་ཆད་པའི་རང་བྱུང་གི་འཇིགས་པ།
        ༢༠༡༠ལོ་ནས་བཟུང་། གོ་ལའི་སྟེང་གི་ཡུལ་གྲུ་སོ་སོར་རང་བྱུང་གི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དག་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བྱུང་། ཨུ་རུ་སིར་མེའི་འཇིགས་པ་དང་། ཕ་ཀི་སི་ཐན་དང་ཡོ་རོབ་དཀྱིལ་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་ཆར་ཆུའི་འཇིགས་པ། ཨར་རྗེན་ཐེན་ལ་གྲང་རླུང་གི་རྒྱུན་དྲག་པོའི་འཇིགས་པ། འཁྱག་གླིང་ལ་མེ་རིའི་འཇིགས་པ་བཅས་བྱུང་། བུ་ཡུག་དང་བྱེ་རླུང་གིས་གོ་ལའི་གྲུ་ག་མང་པོར་གཙེས། ༢༠༡༡ལོར། ཡུལ་གྲུ་མང་པོར་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་སྡེབ་གཅིག་ཏུ་འཆི་བའི་གནས་ཚུལ་གང་སར་བྱུང་། ཨོ་སི་ཐྲ་ལི་ཡ་ལ་རིམ་པ༦.༢ཅན་དང་། འབར་མར་རིམ་པ་༧.༢ཅན་གྱི་ས་ཡོམ་བརྒྱབ། ཉི་ཧོང་ལ་རིམ་པ་༩.༠ཅན་གྱི་ས་ཡོམ་ཆེན་པོ་བརྒྱབ་ཅིང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མཚོ་འཕྱུར་བ་དང་ཧྥུ་ཁུ་ཞེ་མའི་ཉིང་རྡུལ་གློག་འདོན་ས་ཚིགས་ལ་གས་གཏོར་བྱུང་སྟེ་ཉིང་རྡུལ་གྱི་འཇིགས་པའང་བྱུང་། 
        འབྲེལ་ཡོད་ཞིབ་འཇུག་སྡེ་ཁག་གིས་བསྡོམས་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། ༡༩༩༠ལོ་ནས་༡༩༩༩ལོའི་བར་དུ། འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་ལོ་རེར་རང་བྱུང་གི་འཇིགས་པ་ཐེངས༢༥༨བྱུང་བ་དང་། རང་བྱུང་གི་འཇིགས་པས་ཤི་བའི་མི་གྲངས་ལོ་རེར༤༣༠༠༠ཡིན་ནའང་།༢༠༠༠ལོ་ནས་༢༠༠༩ལོའི་བར་དུ། གྲངས་ཀ་དེ་གཉིས་སོ་སོར་385དང་། ༧༨༠༠༠རུ་འཕེལ་ཡོད། དེའི་ནང་ནས་ཆེས་ཚབས་ཆེ་བ་ནི་གླིང་ཆེན་ཨེ་ཤ་ཡ་ཡིན་ལ། དེར་གོད་ཆག་བྱུང་ཚད་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་85%ཟིན་ཡོད།
        དེས་ན་ལོ་བརྒྱའི་ནང་ལ་ཐེངས་རེ་ལས་མི་འབྱུང་བའི་རང་བྱུང་གི་འཇིགས་པ་དེ་དག་ལོ་འདི་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟུད་མར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནམ། གཅིག་བྱས་ན་བསྐལ་བའི་དུས་མཐའ་སླེབ་ཉེ་བ་ཡིན་ལ་དེ་མིན་ཚེ་རང་བྱུང་གི་འཇིགས་པ་དག་ལྷན་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་དུས་ཤིག་སླེབས་པ་ཡིན།
        གནའ་བོའི་མ་ཡཱའི་ལུང་བསྟན་དང་། ཚན་རིག་པའི་བསྡོམས་རྩིས། བསྐལ་བ་འཇིག་པའི་སྐོར་གྱི་དེབ་དང་གློག་བརྙན་སོགས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཁ་མཐུན་པ་དེས་དོན་དུ་ཅི་ཞིག་མཚོན་གྱིན་ཡོད་དམ།
        སི་ཐེ་ཧྥེན་ཧའོ་ཁེན་མཆོག་ནི་སྐུ་ལུས་ནད་ཀྱིས་བཟུང་ཞིང་རྩིས་འཁོར་གྱིས་སྐད་སྒྲ་མཉམ་སྒྲིག་བྱེད་པ་མིན་ན་གསུང་ཡང་འབྱོན་དཀའ་མོད། ཁོང་གི་གསུང་ཐམས་ཅད་ལ་ཚན་རིག་གི་རྒྱབ་རྟེན་བརྟན་པོ་ཡོད་པས་གང་བྱུང་དུ་ལབ་བརྡོལ་འབྱིན་མི་སྲིད། ཁོང་གི་སྐུ་ཐང་དང་གྲུབ་འབྲས་ཀྱི་ངོས་ནས་བལྟས་ནའང་། ཁོང་གི་གསུང་ཐམས་ཅད་ལ་རང་ཅག་གིས་དོ་སྣང་བྱེད་པར་འོས་པ་ལས་རྩེད་མོ་རྩེད་བྱེད་ཙམ་དང་ཇ་ཁ་ཆང་ཁའི་ཁ་མཚར་དུ་འཛིན་ག་ལ་འོས། ཁོང་གིས་ནན་དུ་གསུང་བའི་ཞལ་གསུང་ངོ་མཚར་བ་དག་གི་རྒྱབ་ཏུ། ངེད་ཅག་སྐྱེ་བོ་ཕལ་བ་དག་གིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་དོན་ཟབ་མོ་དག་ཡོད་པར་ངེས་སོ།།
༼ རྩོམ་འགན་པ། འཇམ་དཔལ། ༽
འབྲེལ་ཡོད་རྩོམ་ཡིག