པེ་ཅིང་ནས་ཟླ ༣ ཚེས ༤ ཉིན་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ། གོང་ཚེས་ཉིན་ཆེས་མཐོའི་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་གསར་འགྱུར་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ནས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཁང་དང་། ཆེས་མཐོའི་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་། སྤྱི་བདེ་པུའུ།ཁྲིམས་འཛིན་པུའུ་བཅས་ཀྱིས་མཉམ་དུ་བཟོས་པའི《ཁྱིམ་ཚང་གི་ཉེས་རྡུང་གི་ཉེས་དོན་གྱོད་གཞི་ཁྲིམས་བཞིན་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་བསམ་འཆར》འབྲེལ་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་རེད།
ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཁང་གི་ཉེས་དོན་ཁྲིམས་ར་དང་པོའི་འགོ་འཛིན་དབྱང་དབན་མིང་གིས་རང་རྒྱལ་དུ་ཁྱིམ་ཚང་ནང་བཟའ་ཚང་དབར་ཉེས་རྡུང་གཏོང་ཇེ་མང་དུ་གྱུར་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་མོད། འོན་ཀྱང་ད་ཆ་རང་རྒྱལ་ལ་ཆེད་དམིགས་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་སམ་ཡང་ན་ཚད་ལྡན་ཡིག་ཆའི་ཐོག་ནས་ཁྱིམ་ཚང་གི་ཉེས་རྡུང་གྱོད་གཞི་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ལས་རིམ་དང་། གྱོད་གཞི་དངོས། སྲིད་ཇུས་བཅས་ལ་བལྟོས་ནས་བཟོས་པའི་གཏན་འབེབས་ཤིག་མེད་ལ་ཁྲིམས་འཛིན་ལག་ལེན་ཁྲོད་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་སྟེ། གཅིག་ནི་ཉེས་པ་བསགས་པའི་དོན་དངོས་ཤེས་དཀའ་བ་སྟེ། ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཉེས་རྡུང་བཏང་བའི་ཉེས་པ་གསོག་སྐབས་ཕྱི་མིས་ཤེས་དཀའ་བ་དང་།གལ་སྲིད་སྡུག་གཅོད་མྱོང་མཁན་ནམ་ཡང་ན་དེའི་གཉེན་ཉེ་དང་། ཁྱིམ་མཚེས། ལས་རོགས་ཀྱིས་ཤེས་ཀྱང“ཁྱིམ་གྱི་ཞབས་འདྲེན་ཕྱིར་མངོན་མི་ཉན”དང“འབྲེལ་མེད་ཀྱིས་ཇུས་འཁྲི་མི་བྱེད་པ”སོགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་ཤུགས་རྐྱེན་གྱིས་གནས་ཚུལ་ཤོད་མི་ཕོད་པའམ་ཤོད་འདོད་མི་བྱེད་སྟབས་ཁྲིམས་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཉེས་རྡུང་བཏང་བའི་ཉེས་པའི་དོན་དངོས་འཕྲལ་མར་ཤེས་དཀའ་བར་གྱུར་པ་དང་། གཉིས་ནི་ཞུ་གཏུག་བརྒྱུད་རིམ་བརྒྱུད་དཀའ་བ་སྟེ། ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཉེས་རྡུང་བཏང་བའི་ཉེས་གསོག་བྱ་བ་འགའ་དམངས་དོན་རྩོད་གཞིའམ་ཡང་ན་བདེ་འཇགས་དོ་དམ་ལས་འགལ་བའི་བྱེད་སྤྱོད་ཅིག་ལ་བརྩིས་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ལ། ཁྲིམས་འཛིན་པ་འགས་ཁྱིམ་ཚང་གི་ཉེས་རྡུང་དེ་ཁྱིམ་གྱི་བྱ་བར་བརྩིས་ནས་ཐེ་གཏོགས་མི་བྱེད་པ་དང་གྱོད་ཁོངས་སུ་འཇུག་གི་མེད་པ་མ་ཟད། སྡུག་གཅོད་མྱོང་མཁན་ལ་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་མེད་པ་དང་ཤི་སྐྱོན་བྱུང་མེད་པ་དག་སྒེར་གྱི་ངོས་ནས་ཁྲིམས་གཏུགས་བྱེད་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཀྱང་། སྡུག་གཅོད་མྱོང་མཁན་གྱིས་ཁྲིམས་ལ་གཏུག་རྒྱུ་མི་ཤེས་པའམ་ཡང་ན་ནུས་པ་མེད་པར་བརྟེན་ཉེས་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་བརྒྱུད་རིམ་བརྒྱུད་དཀའ་བར་གྱུར། གསུམ་ནི་གྱོད་ཁོངས་སུ་འཇུག་རྒྱུ་དང་ཉེས་པ་གཏན་ལ་འབེབས་རྒྱུ་ཁ་གསལ་མེད་པ་སྟེ།ད་ལྟ་ལག་ལེན་བསྟར་མུས་ཀྱི་ཉེས་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་བཞིན་སྡུག་གཅོད་གཏོང་བ་དང་གསོ་འགན་མི་འཁུར་བར་བསྐྱུར་བའི་ནག་ཉེས་གྲུབ་པར་ངེས་པར་དུ“གནས་ཚུལ་ཚབས་ལྕི་པོ”དགོས་སྟབས་ཉེས་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་འཛིན་ཐོག་ནས་གང་ཞིག“གནས་ཚུལ་ཚབས་ལྕི་པོ”ཡིན་པའི་འགྲེལ་བཤད་ཁ་གསལ་མེད་པ་དེས་ཉེས་གསོག་དེ་གཉིས་པོ་གྱོད་ཁོངས་སུ་འཇུག་པ་དང་། ཞུ་གཏུག་བྱེད་པ། ཉེས་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་བཅས་ཀྱི་ཚད་གཞི་གཅིག་མཐུན་ཞིག་མེད་པར་གྱུར་ལ། ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཉེས་རྡུང་བཏང་བའི་ཉེས་གསོག་དང་འབྲེལ་བའི་རྐང་བཙུགས་ནས་གནོད་འཚེ་བཏང་བ་དང་། རྐང་བཙུགས་ནས་མི་བསད་པ།སྡུག་གཅོད་བཏང་བ། གསོ་འགན་མི་འཁུར་བར་བསྐྱུར་བའི་ཉེས་པ་སོགས་དབྱེ་བ་གསལ་པོ་མེད་པ་དེས་ཉེས་པ་གཏན་འཁེལ་དང་ཆད་པ་གཅོད་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད། བཞི་ནི་ཉེས་པ་དང་ཆད་པ་ལྕི་ཡང་དོ་མི་མཉམ་པ་སྟེ། བྱས་ཉེས་ཚད་འབེབས་སྐབས་ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཉེས་རྡུང་བཏང་ནས་ཉེས་པ་བསགས་པའི་གྱོད་གཞི་དང་ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཉེས་རྡུང་བཏང་བ་འགོག་པ་དང་དེ་ལས་གཡོལ་བའི་སྐབས་སྡུག་གཅོད་གཏོང་མཁན་རྨས་པ་དང་བསད་པའི་ཉེས་པ་བསགས་པའི་གྱོད་གཞིའི་དབར་དབྱེ་བ་མི་ཕྱེ་བ་དང་། གྱོད་གཞི་འདྲ་བ་གཉིས་ལ་ཁྲིམས་གཅོད་མི་གཅིག་ལ་བྱས་ཉེས་ཚད་འབེབས་ཀྱང་ཧེ་བག་ཆེ་བའི་གནས་ཚུལ་མངོན་གསལ་དོད་པ་བཅས་རེད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས།
ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཉེས་རྡུང་གཏོང་བ་འགོག་པའི་ཉེས་དོན་ཁྲིམས་འཛིན་ཐད་གོང་གསལ་གྱི་གནད་དོན་དག་ཡོད་པ་དེས་ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཉེས་རྡུང་གཏོང་བར་ཆད་གཅོད་དང་སྔོན་འགོག་ནུས་ལྡན་བྱེད་དཀའ་བར་གྱུར་པར་བརྟེན་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་ཁག་ནང་བསམ་འཆར་ཤུགས་ཆེན་ཡོད་ལ། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་སྲིད་གྲོས་ཨུ་ཡོན་གྱིས་གྲོས་གཞི་ཐེངས་མང་བཏོན་ཏེ་ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཉེས་རྡུང་གི་གནས་ཚུལ་མི་ཐོན་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་བཟོ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་དང་ཁྲིམས་འཛིན་ལས་དོན་བསྒྲུབ་རྒྱུ་འཐུས་ཚང་ཡོང་བའི་གྲོས་འགོ་བཏོན་ཡོད།
ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཉེས་རྡུང་གཏོང་བའི་ཉེས་གསོག་བྱ་བའི་ཉེས་དོན་ཞུ་གཏུག་བརྒྱུད་རིམ་བརྒྱུད་དཀའ་བའི་གནད་དོན་ལ་དམིགས་ཏེ《བསམ་འཆར》ནང་ཕྱོགས་གསུམ་ཐད་ནས་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་བསྟན་པ་སྟེ། གཅིག་ནས་གྱོད་ཁོངས་སུ་འཕྲལ་མར་འཇུག་རྒྱུའི་རེ་བ་འདོན་པ་སྟེ། སྤྱི་བདེ་དང་།ཞིབ་དཔྱོད། ཁྲིམས་ཁང་བཅས་ལས་ཁུངས་གསུམ་ལ་གྱོད་དོན་འབྱོར་པ་དང་། ཞུ་གཏུག་གམ་ཡང་ན་ཐེར་འདོན་བྱས་པ་འབྱོར་རྗེས་འཕྲལ་མར་བརྟག་དཔྱད་ཀྱིས་གྱོད་ཁོངས་སུ་འཇུག་རྒྱུའི་ཆ་རྐྱེན་ལ་གཞིགས་ནས་གྱོད་ཁོངས་སུ་འཇུག་མིན་གཏན་ལ་འབེབས་དགོས་པ་དང་། གཉིས་ནས་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གིས་ཚབ་བྱས་ནས་ཞུ་གཏུག་རྒྱས་དགོས་པ་སྟེ། ཞུ་གཏུག་གི་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་ཀྱང་སྡུག་གཅོད་མྱོང་མཁན་གིས་སྒེར་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་ལ་གཏུག་མི་ཐུབ་པ་དང་སྡུག་གཅོད་གཏོང་མཁན་ཁྲིམས་ཚབ་པ་དང་གཉེན་ཉེ་ཡིན་པའམ་ཡང་ན་ཞུ་གཏུག་མཁན་མེད་པའམ་ཡང་ན་ཚབ་བྱས་ནས་གཏུག་མཁན་མེད་རིགས་ལ་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གིས་ཁྲིམས་བཞིན་ཞུ་གཏུག་རྒྱག་དགོས་པ། གསུམ་ནས་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གི་གྱོད་དོན་གྱི་ལྟ་སྐུལ་འགན་ནུས་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་གྱོད་གཞི་ཐོན་ཡང་གྱོད་ཁོངས་སུ་མི་འཇུག་པའི་གནས་ཚུལ་མི་ཐོན་པ་བཅས་བྱེད་དགོས་པ་རེད།(རྩོམ་འགན་པ། རྟ་མགྲིན)
