གསར་འགོད་པས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་རིག་གནས་ཅུའུ་ནས་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོག་བྱུང་བ་ལྟར་ན། ཀྲུང་གོ་ལྷ་སའི་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་དྲ་བའི་གློག་ཀླད་པར་མ་དང་། wapལག་འཁྱེར་པར་མ་བཅས་དངོས་སུ་སྤྱི་ཚོགས་སུ་སྤེལ་ཡོད་པ་རེད། དེང་ནས་བཟུང་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་ལ་དབྱིངས་ཞུགས་མཁན་ཚོ་རང་ཁྱིམ་ནས་ཕྱི་ལ་འགྲོ་མི་དགོས་པར། གློག་ཀླད་དམ་ཡང་ན་སྤོ་སྒུལ་བེད་སྤྱོད་སྣེ་མོ་ནས་མཛུབ་མོས་རྡེབ་ཙམ་བྱས་པས། ཨ་ཅེ་ལྷ་མོའི་གཞུང་དང་འཁྲབ་ཚན་སྐད་གྲགས་ཅན་ལ་ལྟ་ཐུབ་པ་རེད།
བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་རམ་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་ནི་དུས་རབས་བརྒྱད་པར་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་སྒྱུ་རྩལ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དུས་རབས17པའི་སྐབས་སུ། ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་དགོན་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་གའི་ཁྲོད་ནས་ཁ་གྱེས་ཤིང་རིམ་བཞིན་ངག་ནས་གླུ་ཚིག་གྱེར་བ་གཙོ་བོར་འཛིན་ཅིང་། གྱེར་བ། བསྟོད་པ། གར་འཁྲབ་པ། ཉམས། འགྱུར། རྩལ་སོགས་རྨང་གཞིའི་ལས་རིམ་དང་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་བའི་འཚོ་བའི་རྣམ་པའི་འཁྲབ་སྟོན་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་པ་རེད། 2009ལོའི་ཟླ9པར། ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་འཛམ་གླིང་དངོས་མིན་བཤུལ་བཞག་རིག་གནས་ཀྱི་མིང་ཐོའི་ནང་ཚུད་པ་རེད།
གསར་འགོད་པས་རྒྱུས་ལོན་བྱུང་པ་ལྟར་ན། ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་ཤུལ་བཞག་རིག་གནས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་རྒྱུད་འཛིན་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་རིག་གནས་ཅུའུ་དང་གྲོང་ཁྱེར་དངོས་མིན་ཤུལ་བཞག་གཞུང་ལས་ཁང་བཅས་ཀྱིས2014ལོ་ནས་ཀྲུང་གོའི་ལྷ་སའི་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་དྲ་བ་བསྒྲུབ་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། བརྟག་དཔྱད་དང་ཞིབ་འཇུག རྩོམ་ཡིག་འཚོལ་བསྡུ་སོགས་འབད་པ་གང་མང་བརྒྱུད་རྗེས། ད་གཟོད་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་ཞིབ་འཇུག་དང་བོད་ཀྱི་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་ཤེས་བྱ་ཁྱབ་སྤེལ་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་དྲ་བ་འདི་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྤེལ་བ་རེད།
མིག་སྔར། ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་དྲ་ཚུགས་འདིར་གཙོ་བོ་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆ་འཕྲིན་སྣ་ཚོགས་དང་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོའི་གྲུབ་མཐའ། ཞིབ་འཇུག། རྒྱུད་འཛིན། སྒྲ་གཟུགས། ཆས་གོས་དང་འཁྲབ་ཆས། བོད་ཀྱི་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོའི་རིག་གནས་ཀུན་འདུས། ཚོགས་པ། སྲིད་ཇུས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་སོགས་ལེ་ཚན་ཆེན་པོ9ཡིས་གྲུབ་ཡོད་པ་རེད།
དགུང་ལོ68སོན་པའི་བགྲེས་མོ་ཆུང་སྐྱིད་ཀྱིས་ཁྱིམ་གྱི་ཅོག་ཙེའི་སྟེང་དུ་རིག་ནུས་ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་གཅིག་འཕྲེད་དུ་བཞག་ཏེ། ཨ་ཅེ་ལྷ་མོའི་གཞུང་ཆེན་མོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་གསེས《སྣང་ས་འོད་འབུམ》ལ་ལྟ་ཞོར་དུ་རང་དབང་མེད་པར་བསྟོད་པའི་མཐེ་བོང་བསྒྲེང་བཞིན་ད་ལྟ་ལག་འཁྱེར་ཁ་པར་བརྒྱུད་ནས་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་ལ་ལྟ་ཐུབ་པས། ངོ་མ་དགའ་པོ་བྱུང་སོང་། སྔོན་ཆད་ཞོ་སྟོན་དུས་ཆེན་སྐབས་སུ་ད་གཟོད་འདི་འདྲའི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་འཁྲབ་སྟོན་ལ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ་པ་རེད། ད་ལྟ་ཡུལ་དུས་གང་དུའང་ལྟ་ཐུབ་པ་བྱུང་འདུག་ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
1960ལོ་ནས་བཟུང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་ཚོགས་པ་ཚུགས་ནས་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོའི་འཕེལ་རྒྱས་རིམ་བཞིན་ཆེད་ལས་ཅན་དང་ཚད་ལྡན་ཅན་དུ་གྱུར་བ་རེད། དེའི་ཕྱིས་སུ་ཞོ་སྟོན་དུས་ཆེན་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་འདུས་ཏེ་འཁྲབ་པའི་བྱ་འགུལ་སླར་གསོ་བྱས་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོའི་གཞུང་ཆེན་མོ་བརྒྱད་རྒྱུད་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་བྱས་པས། འཁྲབ་སྟོན་དང་གསར་བཏོད། ཞིབ་འཇུག་བཅས་བྱ་བའི་མི་སྣ་འཇོན་ཐང་ཅན་མང་པོ་རིམ་བཞིན་འཚར་ལོངས་བྱུང་ཡོད།
ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་ལྟར་ན། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་རིག་གནས་ཅུས་ཀྱིས་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོའི་གར་སྟེགས་ཆེན་མོ་ཞིག་འཆར་འགོད་བྱེད་སྒང་ཡིན་ལ། གཟའ་འཁོར་རེའི་གཟའ་མཇུག་ཏུ་ཉིན་གཅིག་གི་དུས་ཚོད་བེད་སྤྱད་ནས་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོ་འཁྲབ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་དང་། འདི་ཉིད་དེང་རབས་དྲ་སྦྲེལ་དང་སྲོལ་རྒྱུན་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་འཁྲབ་སྟོན་གཉིས་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་བའི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དེ་ཨ་ཅེ་ལྷ་མོའི་ཤུལ་བཞག་རིག་གནས་རྒྱུད་འཛིན་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཡོད་པ་རེད།
