“《དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས》”ནང་གི་ང་ཚོ།

　　　“ཁ་མི་གྲགས་པའི་དགེ་རྒན”འབོད་མིང་སྙིང་རྗེ་བོ་འདི་ནི་བརྒྱ་ལོ་སྔོན་མར《དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས》ལ་གདགས་པའི་བཀུར་མིང་ངམ་གཅེས་མིང་ཞིག་རེད། དེ་ཡང་བསྙོན་དུ་མེད། 《རྒྱ་བོད་མིང་མཛོད་ཆེན་མོ》སོགས་མ་བྱུང་བའི་སྔོན་དུ། 《དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས》ལས“ཁ་མི་གྲགས་པའི་དགེ་རྒན”གཞན་ཞིག་རྙེད་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་ཁག དེ་རིང་ཕྱིར་དྲན་བྱས་ན། བྱིས་པའི་དུས་སུ། བོད་སྲོལ་རྒྱུན་སློབ་གསོའི་ཁྲོད་རྒན་པ་དང་དགེ་རྒན་སོགས་ཀྱིས་དྲང་མོར་ཁྲིད་མི་ཡོང་བའི“ཕོ་མོ”“བརྩེ་དུངས” “འདོད་ཆགས” “མཚན་མ” “ལྷ་འདྲེ”“ རྨི་ལམ ” “རྣམ་ཤེས”ལྟ་བུའི་གསང་བ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་བའི་ཐ་སྙད་དང་། དེས་མཚོན་པའི་ལུས་ཁམས་སེམས་ཁམས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་དག་ཀྱང་། བདག་མོ་ཁྱིམ་ན་མེད་པའི་གླགས་དང་བསྟུན་ཏེ། ཞུམ་བུ་ཁྲ་རིལ་གྱིས་འོ་ཟོའུ་ལས་འོ་མ་འཇབ་བུས་ལྡེག་པ་ཇི་བཞིན། གྲུ་ཟུར་ཞིག་ལ་ཡིབ་སྟེ་བདག་གིས“ དགེ་རྒན”འདི་ལས་རབ་བེ་རིབ་བེར་ཡིད་ཚོད་བྱས་མྱོང་། དེ་བས《ཞལ་འདོན་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》དང་ཐ་དད་པར་ཡོད་པ་ནི། 《དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས》ཀྱིས་ཆེས་ཐོག་མར་ཅུང་ཙམ་ཚན་རིག་གི་སློབ་གསོའི་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱིས། སྐབས་དེའི་ང་ལྟའི་བྱིས་པ་ཚོའི་འཇིག་རྟེན་མཚར་འཛིན་གྱི་བློ་སྒོ་དེ་ཡང་མོའི་ངང་རྡུང་རོགས་བྱས་ཡོད་པ་དེ་རེད། 

　　　དེའི་ཕྱིས་ཀྱི་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་ནང་། 《རྒྱ་བོད་མིང་མཛོད》《རྒྱ་བོད་མིང་མཛོད་ཆེན་མོ》《རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱོར》《སྐད་ལྔ་ཤན་སྦྱར》《དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ》སོགས་སྒྲ་ཚིག་གི་དག་ཡིག་མང་དག་གིས་ནི། སྣ་འཛོམས་འཐུས་ཚང་དང་ཁ་གསལ་དོན་སྡུད་སྒོས་བོད་གནའ་དེང་ཕྱི་ནང་གི་རིག་པའི་ཆ་འཕྲིན་ཀློང་དུ་ཡངས་པ་ཁུར་དུ་བསྣམས་ཏེ་ཆར་རྗེས་ཀྱི་ཤ་མོ་བཞིན་འུ་ཚོའི་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཉེ་བར་བཅར། མ་ཟད། 《བློ་བཟང་གློག་རྡུལ་ཚིག་མཛོད》《སྨོན་ལམ་བོད་ཡིག་ཚིག་མཛོད》ལྟ་བུའི་མིང་མཛོད་གསོག་སྣོད་དག་ནི་རྒྱ་བོད་དབྱིན་གསུམ་གྱི་ལམ་ནས། སྲོལ་རྒྱུན་ཤོག་བུའི་པར་ལས་རིང་དུ་བརྒལ་ཏེ་དེང་རབས་གློག་རྡུལ་པར་དུ་ཡང་ཐོད་རྒལ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་ཡི་གེ་དང་ཚིག་གི་མཛོད་འདི་དག་གི་སྒྲིག་གཞིའི་འོས་འཚམས། པར་གྱི་གསལ་དག ཐ་སྙད་ཀྱི་ཤོང་རྒྱ། འགྲེལ་སྦྱོར་གྱི་ཞུན་ཐར། འཚོལ་སྔོག་གི་སྟབས་བདེ་སོགས་བེད་ནུས་མ་ལག་གི་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་བལྟས་ན་ཡང་། དེ་རིང་ཐོག་མར་བོད་ཀྱི་རིག་པར་འཇུག་པའི་གཞོན་ནུ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ནི། ཤེས་བྱའི་ལྡེ་མིག་སྐགས་གང་ལག་སོན་བྱུང་བ་རེད་ཅེས་སྨྲས་ན་ཅུང་ཙམ་ཡང་ཐལ་མི་འདུག སྐབས་འདིར་འུ་ཚོ་ཁ་ཕྱིར་འཁོར་ལ་རང་རང་གི་དཔེ་སྒྲོམ་གྱི་གྲུ་ཟུར་ན་ཅུང་ཞིག་རྙིང་ཞད་ཀྱིས་ཡོད་པའི།“ཁ་མི་གྲགས་པའི་དགེ་རྒན” 《དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས》ལ་ཟུར་མིག་ཅིག་བལྟ་ཡོང་། ཉམ་ཆུང་ལ་འཁོས་ཞན་པ། མདོག་ཡལ་ལ་མདངས་ཤོར་བ་ཕུད། “དགེ་རྒན”འདིས་ད་དུང་འུ་ཚོ་དང་། སྒོས་སུ་འུ་ཚོའི་བྱིས་པ་ཚོར་མི་བདེ་བའི་ངག་སྒྲ་དིག་པོ་ཞིག་བསླབ་ཀྱིན་འདུག དེ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ། 

　　　“ལྷུག་པའི་དོན་མང་མིང་མཚམས་དང་། དོན་འབྲིང་འབྱེད་དང་དོན་ཉུང་རྫོགས། ཚིགས་བཅད་ག་མཐར་ཆིག་ཤད་བྱ། རྫོགས་ཚིག་མཐའ་ཅན་ལྷུག་པ་དང་། ཚིགས་བཅད་རྐང་མཐར་ཉིས་ཤད་འཐོབ། དོན་ཚན་ཆེན་པོ་རྫོགས་པ་དང་། ལེའུའི་མཚམས་སུ་བཞི་ཤད་དགོས། ང་ཡིག་མ་གཏོགས་ཡིག་ཤད་དབར། ཚེག་མེད་དེ་སོགས་ཞིབ་ཏུ་འབད།” —《ལེགས་བཤད་ལྗོན་པའི་དབང་པོ》 ལས། 

　　　བདག་གི་ལག་སྣེར་ཡོད་པའི《དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས》ནི། མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས1989ལོའི་ཟླ6པར་ཐེངས་དང་པོར་པར་འདེབས་དང་། 2004 ལོའི་ཟླ11 པར་ཐེངས་ལྔ་པར་དཔར་བསྐྲུན་བྱས་པ་རེད། ཐེངས་དེའི་དཔར་གྲངས་ནི75,000—85,000རེད། བོད་ཡིག་གི་དེབ་ཅིག་ལ་མཚོན་ན་དཔར་གྲངས་འདི་ནི་ཧ་ལས་དགོས་པའི་ཚད་དུ་ཐོན་འདུག ད་དུང་ཧ་ལས་དགོས་པ་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། ཡིག་མཛོད་འདིའི་མགོ་ནས་མཇུག་བར། མིང་དང་ཚིག དོན་ཆེ་ཆུང་གི་དབྱེ་མཚམས་རྣམ་པར་གཅོད་བྱེད་ནི “རིག་གསར”སྐབས་བོད་ཡིག་ཏུ་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་བཀོལ་མྱོང་བའི་རྒྱ་ཡིག་གི་བརྡ་རྟགས་གཅོད་ཚེག。，、；：｜སོགས་ལས། བོད་ཡིག་གི་ཤད་ནི་རྐང་ཐུར་གཅིག་ཀྱང་མཐོང་རྒྱུ་མི་འདུག 

　　　ཉེ་བའི་ཆར། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་གསར་འགྱུར་པར་སྐྲུན་སྤྱི་ཁང་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆ་བཀྲམ་སྟེ། ཅི་སྟེ་རྒྱ་ཡིག་གི་དཔར་བསྐྲུན་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ཡིན་ཕྱིན་ཚད་ལྡན་གྱི་རྒྱ་ཡིག་དང་བརྡ་རྟགས་བཀོལ་རྒྱུ་ལས། དབྱིན་ཡིག་གི་ཐ་སྙད་སོགས་ཕྱི་ཡོང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ། ད་དུང་དྲ་བའི་སྐད་བརྡ་སོགས་བཀོལ་རྒྱུར་སྔོན་འགོག་བྱ་དགོས་ཞེས། རྒྱ་ཡིག་འབྲི་ཀློག་ལ་དག་གཙང་དང་གྲ་འགྲིག་ཡོང་རྒྱུར། ཆེས་མཐོའི་སྲིད་འཛིན་དབང་ཆས་ཐད་ཀར་ཐེ་ཇུས་ནན་མོ་བྱས་འདུག འདི་ལ་རྒྱའི་དཔྱད་བརྗོད་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་དོགས་སློང་ཡང་བྱེད་ཀྱིན་འདུག་མོད། འོན་ཀྱང་ཁོ་ཚོས་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེར་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་ཐུན་མོང་གི་ཀུན་སློང་སྔོན་དུ་སོང་ཡོད་པ་ཚེགས་མེད་ཤེས་ཐུབ། ད་དུང་ཨ་རིའི “TheNextWeb” ཟེར་བའི་དྲ་ཚིགས་ཤིག་གིས་སྡོམ་རྩིས་བརྒྱུད་ཚོད་དཔག་བྱས་པ་ལྟར་ན། འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔ་ཡི་ནང་དུ་རྒྱ་ཡིག་ནི་དབྱིན་ཡིག་ལས་འཕར་བརྒལ་བྱས་ཏེ། འཛམ་གླིང་མཉམ་སྦྲེལ་དྲ་རྒྱའི་མངའ་བདག་ཏུ་འགྱུར་བར་ཐེ་མི་ཚོམ་ཟེར། བདག་གིས་བཤད་འདོད་པ་ནི། འདི་ལྟའི་ཡི་གེ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཀྱང་ཉམས་ཞན་ལ་དོགས་ཏེ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ན། འུ་བུ་ཅག་གི་ཉམ་ཆུང་བའི་ཀ་མད་སུམ་ཅུ་ལ་ད་དུང་འཚོ་བའི་གོ་གླགས་ག་ཙམ་ཡོད་སྲིད། སྒོས་སུ་ད་ལོ་ནས་བཟུང་། སློབ་གསོའི་སྐད་ཡིག་མ་ལག་སྤྱོད་སྒོ་ལས་དམའ་རུ་དབབ་པ་ཡིན་ན། ད་ནི་ཞང་ཞུང་གི་བར་དུ་ཁུངས་གཏུགས་ན་མི་ལོ་ཁྲི་ཕྲག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་ཡི་གེ་འདིའི་འཁྲབ་ཡོལ་སུམ་མགོ་བརྩམས་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ། དེ་བས་ཆུང་དུ་བཤད་ན་ཤད་ནི་ཡི་གེ་དང་སྐད་ཆའི་གཅོད་རྟགས་ཙམ་རེད་མོད། འོན་ཏེ་ཆེ་རུ་བཤད་ན། དེ་ནི་རྩྭ་སྐྱ་ལུང་པ་གང་གི་མདའ་རུ་མེ་སྟག་དམར་ཚུབ་ཚུབ་ཅིག་སྐུང་སྟེ་བཞག་ཡོད་པ་དང་ཡང་ཀུན་ནས་མཚུངས་སྙམ། 

　　　ཁ་མཚར་ནག་པོའི་བྲོ་བ་འཐུལ་བ་ཞིག་ལ། 《དག་ཡིག》འདིའི་ཤོག་གྲངས786ཏུ “ཤད”ལ“བོད་ཡིག་གི་ཚིག་མཚམས་སོགས་མཚོན་པའི་རྟགས་ཤིག་གི་མིང་སྟེ，དེ་ལ་ཆིག་ཤད་དང་ཉིས་ཤད、བཞི་ཤད、སྦྲུལ་ཤད、སྤུངས་ཤད་དམ་རིན་ཆེན་སྤུངས་ཤད、དབུ་ཤད་བཅས་སྣ་ཁ་དྲུག་ཙམ་ཡོད。དེ་རེ་རེ་ལ་འབྲི་དབྱིབས་དང་ཐོབ་ཐང་མི་འདྲ་བ་རེ་ཡོད”ཅེས་འགྲེལ་སྦྱོར་བརྒྱབ་འདུག

　　　དེ་ལ་བདག་གིས་འདྲི་བར་འདོད་པ་ནི། འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་བཞིན་དུ་ནོར་འཁྲུལ་ཐེབས་སུ་འཇུག་འདོད་པ་ཡིན་ནམ།　དེ་སྔོན“རིག་གསར”སྐབས“གསར་བརྗེའི་འཐབ་གྲོགས”ཀྱིས་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར། འ་ཅག་གི་རྣམ་དབྱེ་དྲུག་པའི་ཕྲད་ལྔ་བོ་ཡང“གི”གཅིག་པོར་སླ་སྡུད་བྱས་ལ། འུ་ཚོས་ཀྱང“ཁྱོད་གི་གྲལ་རིམ”། “ང་གི་བློ་མཐུན”།“གཙོ་འཛིན་གི་གསུང་བཏུས”། “མི་དམངས་གི་དགྲ་བོ”ལྟ་བུའི་ལྡབ་ལྡིབ་ངག་ཐུན་ཟློ་ཡིན་རིང་ཞིག་འདས་སོང་། འོན་ཏེ་དེ་རིང་འུ་ཚོའི་བྱིས་པ་ཚོ་ཐོག་མར་འཕྲད་སྲིད་པའི་ཚིག་མཛོད 《དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས》སུ། ད་དུང་དེ་ལྟའི་བོད་ཡིག་ཡ་མ་གཟུགས་ཀྱི་རྭ་རྩེ་རིག་རིག་རྨིག་སྣེ་སོག་སོག་འགུལ་གྱིན་འདུག དེ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཡིན་ནམ།